Hoe actueel is jouw kennis over 5 jaar?

Slim leren voor zp-ers

Misschien ben je nu een succesvol ondernemer. Je product of dienst sluit naadloos aan op de markt en de vraag. Je doet wat je leuk vindt  en waar je nu goed in bent. Wat een bevoorrechte positie heb je! je bent expert op je vakgebied. Maar voor hoe lang?? Vandaag ben je de deskundige en morgen staat er al weer een 4.0 versie op. Hoe is dat over 5 jaar?? Ben je dan nog steeds actueel met je kennis en je vaardigheden?
Dit betoog van Reinier Castelein, voorzitter van Netwerk Zelfstandig Werkenden en De Unie, triggerde mij, als zelfstandig ondernemer en opleidingsadviseur, enorm.

Slim leren

Waar ik voor pleit is niet dat we met z’n allen weer terug moeten naar de schoolbanken, maar wel dat je je bewust wordt van de achterstand die je oploopt en daarmee ook het verlies van je marktwaarde en dus ook van opdrachten en inkomsten. Het Sociaal Cultureel Planbureau waarschuwt zzp-ers zelfs dat niet bijscholen ernstige gevolgen kan hebben voor je concurrentiepositie en dat je als zzp-er op moet passen om geen zelfstandige zonder scholing te worden.

Als zp-er denk je misschien dat je geen tijd en geen geld hebt om te leren en te ontwikkelen, om je kennis en vaardigheden up to date te houden. Het zijn vaak de eerste potjes die sneuvelen in tijden van krapte. We moeten al zoveel; pensioenregeling, ziektekosten, AOV, auto, huis, beroepsvereniging etc. Des te aantrekkelijker is het als je leren en ontwikkelen voor je zelf slim kan doen! Het is vooral een kwestie van organiseren van je leerinterventies. Sterker nog, je kan zoveel leren zonder daar een euro voor te hoeven betalen. Dat is nog eens slim investeren!

Herdefiniëren van het begrip leren

Het is mijn ervaring dat veel mensen bij het begrip leren in de stress schieten en meteen een associatie krijgen met het schoolse leren. Stampen, buffelen, examen. In ieder geval ‘iets met schoolbanken’ en dat leren alles behalve leuk is. Dat is anno 2014 gelukkig niet meer het geval. Ik geloof heilig in werkend leren en lerend werken. Learning by doing.

Onbewust -> bewust

Doordat je als zp-er vaak voor verschillende soorten opdrachtgevers werkt, doe je in een relatief korte tijd veel werkervaring op. Van elke opdracht leer je wel iets. Maar dat is vaak onbewust. Het is de kunst om van ‘onbewuste leren’ juist een ‘bewust leerproces’  te maken. Zodat je kennis, kunde en vaardigheden nog meer in je voordeel kunnen werken. In je presentatie, je profiel, je aanpak, je vakvolwassenheid, ondernemerschap, etc.

Tips

Een paar tips om slim te leren, zonder grote investeringen
Het volgen van een cursus of een opleiding is een voor de hand liggende manier om je kennis en kunde bij te spijkeren. Maar tegelijkertijd ook een relatief kostbare, ondanks het belastingvoordeel. Hieronder enkele tips waarmee je door het slim organiseren van verschillende leerinterventies veel kan leren zonder meteen al te veel te investeren. Zo kan je alvast een begin maken met je eigen leerproces.
Tip 1 Vraag feedback aan je opdrachtgevers, klanten, relaties, collega’s.
Evalueer bij voorkeur samen met je klant of opdrachtgever hoe jouw rol en toegevoegde waarde of bijdrage aan het project is geweest. Wat viel ze op? Wat was typerend voor jou (vaak krijg je echt super leuke antwoorden die je zelf niet zou verzinnen, en die je wel mooi in  je cv of LinkedIn profiel kan verwerken). Doe dit ook tussentijds. Het geeft goed zicht op je eigen sterke en ontwikkelpunten waar je vervolgens bewust mee aan de slag kan. Of die je voor een volgende opdracht scherper in kan zetten en waarmee je je kan onderscheiden. Zowel formeel als informeel feedback vragen is een van de snelste manier van inzicht en leren.
Tip 2 Spieken Mag. Sterker nog Spieken Moet!
Zoek je rolmodel in jouw vakgebied. Wat kan je van hem/haar leren. Ga die persoon eens volgen, observeren, analyseren en kijken hoe je sterke punten kan vertalen naar je eigen ondernemerschap, vakmanschap, gedrag, handelen, manier van communiceren etc. Een soort afkijken dus. Verlies je er niet in door na te apen wat je rolmodel doet. Vertaal de eigenschappen zo dat ze ook bij jou passen.
Tip 3 interview andere deskundigen.
Dat kost je hooguit een kopje koffie of om het niet al te karig te maken, een lunch. Mijn eigen ervaring is dat iedereen het leuk vindt om over zijn vak te praten en kennis te delen. Zo combineer je het nuttige met het aangename en wordt leren nog leuker. Doe van te voren wel je huiswerk. Wat wil je van deze persoon weten? Waar wil je van leren? Wees daarbij zelf ook open over je eigen ervaringen. Zodra de ondertoon is alsof je iemand z’n succesformule wilt ontfutselen, gaan de deuren dicht. Maak dus vooral duidelijk dat je van iemand wil leren.
Tip 4 maak je eigen e-learning-leerpad.
Hoera, we leven in deze tijd. Alles, maar dan ook alles aan kennis en informatie is beschikbaar. Nog nooit is er zoveel kennis gratis en openbaar geweest. Maak daar gebruik van. Filmpjes over effectief onderhandelen zijn gratis te downloaden. Tips and tricks vliegen je om de oren.

Maak leren onderdeel van je jaarplan en kijk waar jij als ondernemer behoefte aan hebt en wat je (leer-)doel is.  En zoek daar filmpjes, feiten, fabels, best practices, theorieën etc voor op via internet. Volg bijvoorbeeld een expert of goeroe een tijd lang op twitter. Kijk naar zijn/haar topics en visie. Echt, daar kan je zoveel van leren! Wat dacht je van discussies in LinkedIn groepen. Erg waardevol om die te volgen. Zowel als ‘toeschouwer’ als ook als deelnemer. Maak ook  eens een gratis test, en kijk hoe je scoort op onderdelen en wat je daar van kan leren.
Tip 5 bezoek kennisnetwerkbijeenkomsten.
Open Coffee en netwerkborrels zijn reuze leuk. Je ontmoet nieuwe mensen, vakgenoten en het is leuk om kaartjes uit te wisselen en contacten te leggen. Maar je kan ook het een met het ander combineren. Dat scheelt in ieder geval tijd. Kennisnetwerken is echt van deze tijd. Het brengt je altijd weer op ideeën en het is een snelle manier om actuele kennis op te doen. Kijk eens waar die ene spreker een lezing houdt, over het onderwerp waar jij meer over wilt weten. Welke thema’s sluiten aan op jouw leerbehoeften en in welke kennisnetwerkbijeenkomsten krijgen deze de aandacht. Dat is alleen maar een kwestie van uitzoeken. Ben je zelf lid van bepaalde netwerken, stel dan voor om de spreker die hoog op je lijstje staat eens te vragen voor een lezing. Of organiseer zelf een uitwisseling van vakkennis tijdens een netwerkbijeenkomst.
Tip 6 Cases – intervisie.
Dit vind ik zelf altijd een waardevolle en inspirerende manier van leren. Samen met vakcollega’s elkaars cases bespreken. Dit kan je doen in bijvoorbeeld intervisie verband. Van elkaar leren en elkaar inspireren met inzichten en andere oplossingen verbreedt en verdiept je kennis enorm.
Ook om zelf eens stil te staan bij de vraag: hoe zou ik dit zelf aanpakken als het mijn opdracht zou zijn?

Voor gevorderden

Misschien heb je het gevoel als je dit allemaal zo leest: Maar dat doe ik allemaal al. Kan! Maar kijk eens waar je het voor jezelf nog specifieker kan maken. Waar jij in wilt ontwikkelen en verbeteren, zodat je gerichter kan leren en je leerproces bewuster en concreter kan maken. Ik weet zeker dat je daar vast nog een stap in kan zetten.

Valkuil voor veel professionals is dat ze zich te eenzijdig ontwikkelen. Door bijvoorbeeld verplichte PE punten, branche- of beroepsregistraties ben je zo wie zo met je vakontwikkeling bezig.  Mooi! Op het terrein van ondernemerschap of persoonlijke skills zoals communicatievaardigheden, presenteren etc. blijven de ontwikkelgebieden vaak wat onderbelicht, is mijn ervaring.

Al doende leer je. Kijk bij het aangaan of het selecteren van je opdrachtgevers en potentiele klanten wat je daar zou willen leren. Hoe ze jou ook verder kunnen helpen in je ervaring, marktwaarde, kennis etc. Dat geeft ook een stuk meer voldoening. Zeker als je tegen een scherp tarief moet werken is dat ook een fijne compensatie….

Return on investment

Leren is een constante cyclus. Des te belangrijker is het dat je het integreert in je ondernemerschap en onderdeel maakt van je jaarplan. Het is een van de meest winstgevende investeringen. Je investeert namelijk in jezelf, in je product/dienst en in je bedrijf.

In de tussentijd

Persoonlijk benut ik de tijd ‘tussen opdrachten in’ ook altijd bewust aan leren en ontwikkelen. Op deze manier besteed ik m’n tijd zinvol en heb ik niet het gevoel stil te staan. Daarmee zorg ik ook voor mijn eigen mobiliteit op de arbeidsmarkt.
Door zelf kennis te vergaren en te delen, ben je ook aantrekkelijk voor een heleboel mensen om je heen. Het is DE gelegenheid om je verhaal weer te doen en je visie aan te scherpen waardoor je deskundiger wordt op je vakgebied.